کرم‌های شاخدار مو 

theretra alecta
pergesa elpenor
 celerio lineata

(lep: sphingidae

اطلاق کلمه شاخدار به این آفت به علت وجود زائده کم و بیش بلندیست که نزدیک به انتهای شکم لاروها در سطح پشتی دیده می‌شود و به نظر می‌رسد که نوعی وسیله دفاع باشد.



گونه اول پروانه نسبتاً بزرگ به رنگ آجری تیره بوده دارای بالهای پهن با نوارهای رنگین است.

گونه دوم حدود 70 میلیمتر، زیتونی رنگ بوده و روی بالهای جلویی دو خط مورب

تیره در نیمه انتهای بال دیده می‌شود.

در بالهای عقبی یک نوار پهن سیاه در قاعده دیده می‌شود.

در روی شکم سه نوار تیره دیده می‌شود که یکی در وسط و دو تای دیگر در طرفین قرار دارند.

گونه سوم با بالهای باز حدد 60 میلیمتر، رنگ بالهای جلویی سبز مایل به

بلوطی با نوارهای سفید مواج و طولی است.

روی بندهای اولیه شکم نوارهای عرضی متناوب تیره روشن قرار دارد

که در مجموع منظره شطرنجی به پشت شکم می‌دهد.

زیست‌شناسی

هر سه گونه زمستان را به صورت شفیره‌های لخت در پناهگاهها و یا زیر خاک به سر می‌برند.

در بهار با گرم شدن هوا حشرات کامل ظاهر می‌شوند.

حشرات کامل غروب پروازند و قبل از تخمریزی مدت قابل توجهی باید تغذیه کنند.

حشرات ماه تخمهای خود را به طور انفرادی در زیر برگها قرا رمی‌دهند.

تعداد تخم هر حشره ماده حدود 50 تا 100 ذکر شده است.

این تخم به فاصله 10 تا 15 روز باز می‌شوند.

لاروها پس از خروج از تخم از پارانشیم برگ شروع به تغذیه می‌کنند.

لاروها در سنین بالا تغذیه شدید دارند و بیشتر در شب‌ها فعالیت می‌کنند.

وجود این حشرات به علت فضولات فراوانی که زیر بوته‌های مو ریخته شده

و نیز از روی برگهای خورده شده مشخص می‌شود.

این حشرات در شرایط آب و هوایی مختلف تا سه نسل ایجاد می‌کنند

ولی به علت اندام درشت، جمعیت این حشرات به خوبی تحت کنترل قرار دارد.

.

مبارزه:
1- پخش و مخلوط کردن کودهای حیوانی برای جلوگیری از زمستانگذرانی حشرات کامل در آن.

2- شخم کف باغ در اواخر پاییزو اگر ممکن بود در اواخر زمستان.

3- کاشت گیاهان تله برای دور کردن سوسکها از درختان و

در واقع برای جلب و کشتن آنها در روی گیاهان تله.

می توان از ارقام زود گل ده کلزا و یا حتی از علفهای هرز مانند تربچه وحشی و یا خردل

وحشی در نواریهایی به عرض 2-3 متر در اطراف باغ و یا در داخل باغ به موازات

ردیفهای کاشت درختان استفاده کرد.

برای کشتن سوسکها روی گیاهان تله می توان از سموم کم خطر برای

زنبورهای عسل استفاده کرد.

زمان این سمپاشی را در صبحها و غروبها می توان طوری

تنظیم کرد که کمترین خطر برای زنبور عسل ایجاد شود.

در مزارع کلزای مناطقی که سابقه خسارت آفت وجود دارد می توان ردیفهای کاشت نشده یا

شخم زده شده برای نصب تله های آبی رنگ در نظر گرفت هر چند این روش در صورت تراکم

بالای آفت تاثیرکمتری دارد.

4- تکاندن درخت هنگام صبح و جمع آوری سوسکها و کشتن آنها

- کاربرد تله های سطلی آبی رنگ محتوی مخلوط آْب و مایع ظرفشویی.

تله ها را می توان از رنگ آمیزی ظروف غذای یکبار مصرف ساده (نه فومهای درب دار) با رنگ

آبی براق (آبی نیسانی روشن ) به روش اسپری پاشی رنگ یا غوطه وری ظرفها

در مخلوط رنگ آبی تهیه کرد.

البته می توان از انواع سطلها ، تشتها و هر ظرفی به رنگ آبی استفاده کرد. 

حتی می توان از نایلونهای آبی رنگ داخل جوی های آب یا چاله های دست ساز استفاده کرد

در سیستم آبیاری قطره ای می توان این چاله ها را زیر قطره چکانها ایجاد کرده و داخل چاله

نایلون آبی رنگ قرار داد.

دو نکته در مورد این تله ها باید رعایت شود:

1- تعداد این تله ها  (و یا مجموع سطح یا اندازه آنها در باغ)خیلی مهم است چون باید بتوانند

قبل از رفتن حشرات روی گلهای درخت آنها را به سوی خود جلب و به دام بیندازند لذا بستگی

به نوع گونه باغی، تعداد، سن درختان و تک باغ بودن یا نبودن، باید تعداد تله ها را افزایش داد

.2- تعویض مخلوط داخل تله ها و دور ریختن سوسکهای شکار شده و مرده و یا به اصطلاح

شارژ تله ها باید بلافاصله بعد از پر شدن یا تبخیر محتویات آن انجام گیرد.

6- کشیدن تورهای از جنس نایلونی محکم یا فلزی نرم روی درختان: این روش برای درختان هلو

و شلیل که زودتر گل می دهند و درصد خود گرده افشانی در آنها بسیار بالاست و

سایز درخت امکان کشیدن تور روی درخت را می دهد بسیار موثر است.

 کاربرد تلفیقی همه ی روشهای فوق نتیجه بهتری را خصوصا در باغات بادام و

هلو که زودتر گل می دهند و در باغات جدا افتاده و تک باغ دارد.

کنترل شیمیایی:

کنترل شیمیایی این آفات با توجه به خسارت آفت در مرحله گل و همزمانی با

فعالیت زنبور عسل و حشرات مفید دیگر بسیار مشکل و پیچیده است.

برای کنترل شیمیایی، باید سمومی که روی زنبورعسل و حشرات گرده افشان اثرکشندگی

کمتری دارند مانند فوزالون به میزان 2.5 لیتر در هکتار و یا آندوسولفان (اخیراً از فهرست سموم

کشور حذف شده است) به میزان 3-3.5 لیتر در هکتار استفاده کرد.

سمپاشی را هنگام شب و با استفاده از سموم ضربه ای (گروه پیروتروئیدها) انجام داد.

سمپاشی در اوایل گلدهی با توجه به احتمال گل ریزی ناشی از سموم و از طرفی

تاثیر بیشتر در کاهش خسارت سوسکها بهتر است

.
با افزایش خسارت این آفات در سالهای اخیر لازم است تحقیقات بیشتری روی ارجحیتهای

میزبانی در مناطق مختلف، رفتار حشره،  روشهای فیزیکی و مکانیکی موثر و

سموم مناسب و کنترل بیولوژیک انجام شود

منبع:http://tiamco.ir/198/آفات-مهم-انگور.html